امیدی تهرانی

امیدی تهرانی، خواجه ارجاسب بن خواجه شیخ‌علی تهرانی (مقتول ۹۲۵ ق) پزشک و شاعری که متخلص به «امیدی رازی» بود و از شاعران معروف در پایان عهد تیموری و آغاز دوران صفوی است. نام اصلی او ارجاسب بود، اما لقب و اسم سعدالدین مسعود را امیدی از استاد خود جلال‌الدین دوانی دریافت کرد و در شیراز به آن مشهور شد، ولی شهرت اصلی‌اش به همان نام پدری است؛ اما تخلص او «امیدی» است. پدرش شیخ‌علی تهرانی از بزرگان ولایت ری بود و در آنجا ضیاع و عقاری داشت. امیدی در روزگار جوانی به قصد تحصیل علوم و کسب معارف از تهران به شیراز رفت و در آنجا در خدمت مولانا جلال‌الدین دوانی دانشمند مشهور به شاگردی پرداخت و از شاگردان سرآمد او شد و او از میان علوم متداول زمان علم طب را از همه بیشتر آموخت. امیدی با رجال بزرگ دوران شاه اسماعیل صفوی مانند امیرنجم زرگر، میر عبدالباقی یزدی و خواجه حبیب‌الله ساوجی ارتباط داشت و قصایدی در مدح ‌آنها گفته است. وی در پایان حیات در تهران ساکن شد و در آنجا باغی به‌نام امید ساخت و بر سر همین باغ با شاه قوام‌الدین نوربخش پیشوای نوربخشیان اختلاف و نزاع پیدا کرد و در اثر نزاع زخم برداشت و در سن ۶۵ سالگی جان داد و در طرشت تهران به خاک سپرده شد. از امیدی اشعار بسیاری نمانده است، ۱۷ قصیده، ۳ غزل، ۱۵ رباعی و ساقی‌نامه از او بر جای مانده، دیوان اشعارش مختصر است، ولی همین مختصر نشان می‌دهد که او در شاعری زبردست بوده است.

اثرآفرینان (۱/ ۲۹۷)؛ تاریخ ادبیات در ایران (۴/ ۴۲۵- ۴۳۱)؛ دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی (۱۰ /۲۴۱-۲۴۲).