ایران‌الدوله قاجار

ایران‌الدوله قاجار، بانو فصل بهار، فرزند سلطان‌حسین‌ میرزانیّرالدوله، نوادۀ فتحعلی‌‌شاه قاجار (۱۲۵۶- ۱۳۱۸ ش) شاعری که متخلص به «جنّت» و ملقب به «ایران‌الدوله» بود و بیشتر به «فصل بهار خانم» آوازه داشت، از زنان خوش ذوق و صاحبدل اشرافی دورۀ ملک‌الشعراء بهار، میرزادۀ عشقی، شمس‌الشعراء ملک آرا، میرزاعلی‌اکبر شیدا و چند شاعر دیگر است. از طرف مادر نوۀ فرهاد میرزامعتمدالدوله فرزند عباس میرزای قاجار بود. دانش‌های متداول را در کودکی فرا گرفت، چون به ادبیات و شعر علاقه داشت، به مطالعۀ دیوان بزرگان شعر و ادب فارسی پرداخت. او که به سبک پیشینیان شعر می‌سرود، با زبان فرانسه و شیوۀ تألیف کتاب‌های آشپزی و خانه‌داری آشنایی داشت، علاوه بر سرودن شعر در نقاشی و موسیقی نیز دست داشت. نقاشی را نزد کمال‌الملک فرا گرفت و برای تکمیل آن به اروپا رفت. او ۶۴ سال عمر کرد و در تهران درگذشت و در جوار حضرت معصومه (ع) در قم دفن شد. اثرش بهار جنت مشتمل بر غزلیات، رباعیات و مخمسات دارای ۶۰۰ بیت در ۱۳۵۶ ش به چاپ رسیده است.

زنان سخنور (۱/۱۵۴- ۱۶۱)؛ کارنمایِ زنانِ کارایِ ایران از دیروز تا امروز (۱۳۲- ۱۳۳).