گلهای رنگارنگ ۴ مخصوص

      
 روشنك          
  از خون جوانان وطن لاله دمیده

در سایه گل بلبل از این غصه خزیده

 در ماتم سرو قدشان سرو خمیده

گل نیز چو من در غمشان جامه دریده

 
           
 

شعر و آهنگی كه شنیدید از عارف است ، ابوالقاسم عارف زاده قزوین . عارف همان شاعر وطن پرست ، تصنیف سازو آهنگ پرداز شهیر كه نامش در تاریخ انقلاب مشروطیت ایران به حق به ثبت گردیده ، زیرا در تمام دوره انقلاب پیدایش و جوشش گسترش و پیروزی تاثیر شعر و آهنگ وی از نفوذ كلام ناطقین و قلم نویسندگانی كه شور میهن در سرو آتش عشق وطن در دل داشتند كمتر نبوده ، كلام آمیخته به آهنگ او وقتی با لهن خوش و گیرایش ادا میشد چنان بر دل می نشست و نیك به شراین میرسید كه قطرات خون شنونده را با بهشتین رایحه ای معطر میساخت .   

 
           
   صدای ناله عارف بگوش هر كه رسید  چو دف به سر زدو چون چنگ در خروش آمد  
           
  ویا بهنگامی كه از كنجی از دل افروخته اش آن بیان بی كلام ملكوتی بر میخواست و از گوشه ای دیگر این كلام موزون و دل دوزو اثر بخش بدان می پیچید    
           
  از خون جوانان وطن لاله دمیده

در سایه گل بلبل از این غصه خزیده

در ماتم سرو قدشان سرو خمیده

گل نیز چو من در غمشان جامه دریده 

 
           
 الهه          
     هنگام می وفصل گل و گشت جانم گشت ، خدا گشت ، چمن شد

در بار بهاری تهی از زاغ و جانم زاغ و خدا زاغ و زغن شد

 
  از ابر كرم خطه ری رشك ختن شد  دلتنگ و چو من مرغ جانم مرغ قفس بهر وطن شد  
    چه كج رفتاری ای چرخ چه بد كرداری ای چرخ---سر كین داری ای چرخ

نه دین داری نه آیین داری نه آیین داری ای چرخ

از خون جوانان وطن لاله جانم لاله خدا لاله دمیده

در ماتم سرو قدشان سرو و جانم سرو و خدا سرو و خمیده 

 
  در سایه گل بلبل از این غصه خزیده
 گل نیز و چو من در غم چو من در غمشان جامه دریده

 
    چه كج رفتاری ای چرخ چه بد كرداری ای چرخ---سر كین داری ای چرخ

نه دین داری نه آیین داری نه آیین داری ای چرخ

 
           
 روشنك          
   تاثیر شعر عارف در صمیمیت و سادگی وبی تكلفی و طبیعی بودن كلام اوست كه هیچگاه حال و حقیقت را فدای صُنعت و زینت و ظواهر شعر ننمود ، از مدح صاحبان قدرت و سرودن اشعار فرمایشی معترض بود و آنچه میسرود گرچه اغلب دور از انسجام شمرده میشود ولی بیان دل حساس و چشم تیز بین هوش سرشار و فضل او بوده است ، چهار صفتی كه در تمام مدت عمرش وبال زندگانی و دشمن راحتی اش بوده اند 
 
           
  محیط گریه و اندوه و غصه و محنم

چو شمع آب شدم بس كه سوختم فریاد

به چشم من همه گلهای گلستان چون خار

بگو به یار كه اندر پی هلاكت من

كسی كه بیك نفس آسودگی ندید منم

كه دیگران ننشستند پای سوختنم

خلد اگر به تماشای گل نظر فكنم

دگر مكوش كه خود در هلاك خویشتنم

 
           
 

گلپایگانی

         
  محیط گریه و اندوه و غصه و محنم

چو شمع آب شدم بس كه سوختم فریاد

به چشم من همه گلهای گلستان چون خار

بگو به یار كه اندر پی هلاكت من

محیط گریه و اندوه و غصه و محنم

كسی كه یك نفس آسودگی ندید منم

كه دیگران ننشستند پای سوختنم

خلد اگر به تماشای گل نظر فكنم

دگر مكوش كه خود در هلاك خویشتنم

كسی كه یك نفس آسودگی ندید منم

 
           
روشنك          
  هزار عقده زدل ای سرشك واكردی

زچیست سر زده بیرون شدی ز روزن چشم

بیا بیا كه چه خوش آمدی صفا كردی

چه شد كه سر دلت شا و بر ملا كردی

 
           

دلم شكستی و زین دل شكستنت شادم

تو درس هجر زبس دادی ام به مكتب عشق

فراق روز مرا تیره تر ززلف تو كرد

تمام عمر به می همنشین شدی عارف

كه بنده ای را همسایه با خدا كردی

مرا زوصل چو طفل گریز پا كردی

ببین كه دشمنی ای دوست تا كجا كردی

(زخلق دور شدی دوری از بلا كردی

 
           
 

پس عجب نباشد كه عارف حساس چون گرفتار دل افتد و چه بسا افتاد و بیك كرشمه و گردش چشمان سیهی پاك بباخت روزگاری دور از ناله و فغان بگذراند ، خاصه كه باین عقیدت هم باشد .

 
 گوینده مرد          
 

از آن ملتم كه هیچ كارش بغیر و ناله و آه و فغان نبوده 

   
 روشنك          
   اگر استیلای سیاست آنروز بیگانگان و مداخلات نا روا و مظالم آنها را در نظر آوریم به رای العین میبینیم كه بیشتر رمز حزن انگیز بودن غزلها ، ترانه ها و آهنگهای عارف در چه نهفته است و از چه رو مُده و اشگ از آهنگ و شعرش میبارد و گاه هم اگر مفاد و مفهوم كلامش مهیج است آهنگی كه بدان آمیخته است محزون و غم انگیز است ولو اینكه هدف بالمثل تهیج و ترقی و تعالی نسوان باشد كه مورد آرزویش بود.    
           
 

گریه را بمستی بهانه كردم

آستین چو از چشم برگرفتم

همچو چشم مستت جهان خراب است

رخ مپوش كه این دور انتخاب است

شكوه ها زدست زمانه كردم

سیل خون به دامان روانه كردم

از چه رو روی تو در حجاب است

من ترا بخوبی نشانه كردم

 
           
 

هدف عارف بعد از انقلاب و میل به آزادی دو چیز بود یكی تعالی و ترقی نسوان كه باختصار بدان اشارت رفت و دیگر گسترش فرهنگ ، شاید وی این دو را داروی ماثر و قاطع رفع مفاصد اجتماع میدانست و چنان فكر میكرد . فكری كه پس از نیم قرن تجربه امروزه باین نتیجه و عقیده رسیده ایم كه رفع این مفاصد دفعتا میسر نیست و تهذیب اخلاق هر جامعه ای بسته به تربیت افراد آن است كه باید از دامان مادری تربیت یافته آغاز ، در مدارس مجهز دنبال و بكمك تفریحات سالم و آموزنده در سایه عدالت یعنی تامین قضایی رو بكمال برود ، عارف از تعصبات خشك و بیجا ، خرافات و تلون عقیده دو رویی ، تملق ، بو قلمو صفتی و رنگ و نیرنگ و ریا بیزار و سخت عصبانی بود ، بتلخی از مردمی یاد میكرد كه پروانه وار بدور كسی كه در قدرت و شهرت است میچرخند ولی بهنگام سردی وبی برگی حتی یادی هم از او نمیكنند .

 
           
 

بیمار درد عشق و پرستارم آرزوست

یاران شدند بد تر از اغیار

ای دیده خون ببار كه یك ملتی

بهبود زان دو نرگس بیمارم آرزوست

گو بدل كه یار غار صحبت اغیارم آرزوست

بخواب رفته است و من دو دیده بیدارم آرزوست

 

بنان

         
 

گریه كن كه گر سیل خون گری ثمر ندارد

هر كسی كه نیست اهل دل زدل خبر ندارد

دیده غیر اشك تر ندارد

ناله ای كه ناید زنای دل اثر ندارد

دل زدست غم مفر ندارد

این محرم و صَفر ندارد

 
   

گر زنیم چاك جیب جان چه باك مرد و جز هلاك

هیچ چاره دگر ندارد زندگی دگر ثمر ندارد

 

روشنك

         
 

از شادروان عارف كه بسال ۱۳۱۲ خورشیدی در همدان در گذشته علاوه بر قطعات و غزلیات ترانه هایی باقی مانده كه باهتمام استاد دكتر رضا زاده شفق جمع آوری گردیده و با مختصری از شرح زندگانی این شاعر و آهنگساز میهن پرست كه بقلم خود او نگاشته شده به همت آقای سیف آزاد به طبع رسیده است . یكی از آرزو های عارف كه بخط خوش و زیبای خود نوشته این بود كه آهنگهای ۲۳ گانه اش را به نت و بر وقف اصول علمی موسیقی بنویسند كه بی كم و كاست خوانده شود . آرزویی كه یقین داریم با همكاری صمیمانه آقای مرتضی محجوبی هنر مند گلها كه همیشه در كنسرت های عارف شركت داشته و همچنین به كاردانی و دانش آقای روح اله خالقی رهبر اركستر گلها به تدریج بر آورده خواهد شد . 

 

الهه

         
 

ا

ز خون جوانان وطن لاله جانم لاله خدا لاله دمیده

در ماتم سرو قدشان سروو جانم سروو خدا سرو و خمیده

 
 

در سایه گل بلبل از این غصه خزیده

چه كج رفتاری ای چرخ

گل نیز و چو من در غم چو من در غمشان جامه دریده

چه بد كرداری ای چرخ 

 
   

سر كین داری ای چرخ نه دین داری نه آئین داری نه آئین داری ای چرخ .

 
           
           
           
           
           
           

Back to programme page