یک شاخه گل ۲۴۳

چه کج رفتاری ای چرخ 

سر کین داری ای چرخ 

چه بد کرداری ای چرخ

نه دین داری نه آیین داری نه آیین داری ای چرخ

یا این آهنگ محزون که حاکی از کمال تعلّم عارف است و او آن را پس از انقلاب به هنگامی ساخته که از نا بسامانی اوضاع کشور مشوّش بود شاید آوای وطن بود که از راه دل این فرزند بر خاسته بود تا به گوش دیگر فرزندان برسد عارف در این باره می گفت می خواستم آنهایی که به ظاهر مشروطه طلبی عنوانی پیدا کرده اند آنرا بشنوند و آنچه می بینند ببینند.

این کلام رزمی وقتی با آهنگ حماسی و مهیج مَرسیّد تواما از سینهٔ گروهی از زن و مرد بر می خاست و در کوی و برزن شهرهای فرانسه طنین انداز می شد آنان که در خود قوت و قدرت کاری احساس می نمودند بدان گروه می پیوستند و به منظور تحکیم مبانی آزادی پیشرفت تعالیم انقلاب و برای دفاع از میهن در مقابل هجوم بیگانگان ثبت نام می کردند شعر و آهنگ از خون جوانان وطن برای ما همان اثر را داشته و سازندهٔ آن برای ما همردیف روژه دولیل سازندهٔ شعر و آهنگ مَرسیّد است ولو اینکه زندگانی خصوصی عارف به زعم برخی که بر ما خرده گرفته اند طوفانی بوده باشد اگر چه منطق اجازه نمی دهد عارف را در موسیقی با واگنر یا لیست قیاص کنیم یا در ردیف آهنگسازانی کوچکتر از آن دو چون شوبرت یا شوپن قرار دهیم ولی آنچه در پردهٔ زندگانی خصوصی و سایه روشن های دوران جوانی همگی آن ها پدیدار است بی شک سیمای خوبرویان بر آتشی است که شکرخند آنان در دل و جانشان افروخته آتشی که در واگنر موجب شعله هایی بس سر کش گردید آهنگ نا تمام شوبرت یا آهنگی که وی به نام آوای عشق نامیده است جز تغزّلی وارسته از کلام نیست.

این آهنگ در حقیقت وصفی و دور نمایی از روزگارانی است که آهنگساز جوان به رایحه ای مجذوب به نگاهی اسیر و به کلامی مطبوع در گذر گاه و کویی ساکن می گشته است با این همه آنچه را که دنیای هنر شناس و قدر دان امروزی گرامی می دارد هنر آنهاست و آثار فیّاض و گرانبهایی که از خود باقی گذارده اند و از این راه در جلوه و اعتلای فرهنگ میهن خویش سهمی بزرگ دارند و سر افراز گردیده اند اگر به زندگانی شوپن و آنچه به حقیقت در باره اش نوشته اند بنگریم به رای العین مشاهده می کنیم که شوپن کمی از آنچه عارف راجع به عشق و جوانی خود نگاشته ندارد معذالک نام شوپن و آهنگی که در لحظاتی دردناک که خبر استیلای قوای بیگانه را بر میهن خود شنید بداهتأ ساخت مشهور دنیا شد آهنگی که انقلاب نام گرفته است آهنگساز دلسوخته با بیانی ملکوتی آنچه را آرزو می کرده در پردهٔ تخیّل دیده و به وصف کشانده است همراه سیلی مهیب از خون هم میهنان را می دید که بر قوای بیگانه شوریده از خانه به در و از خاک وطن دورشان می سازد.

شوپن همچنان که اشاره رفت گرفتار دل بود آثار بزمی او بیان دل سر شار از محبت اوست دلی که به تبسمی می تپید و به اندک کلامی نا بهنگام می خراشید برخی از آثار وی تفسیر حالات قلب اوست قلبی پیوسته نگران همواره حساس و همیشه آکنده از عشق عارف ما را نیز آهنگهای عاشقانه اش حکایت از سوز دل دارد دلی که خوش می سوخت و به دلها گرمی می بخشید.

در دلبری از بس که غوغا کردی 

ما را زعشق خود چو شیدا کردی 

بردی چو با افسونگری از ما دل  

بیچاره دل آواره دل تنها دل 

ما را چو دیدی از ما بریدی   

هر جا که رفتی فتنه برپا کردی

هر وعده را امروز و فردا کردی

گفتی که بیزارم از این رسوا دل

دل را تو آخر مست و شیدا کردی

بردی زخاطر آنچه با جان و دل ما کردی

کی گفتمت یاری چو من پیدا کن 

گر عاشقی با درد و غم سودا کن  

عاشق کجا از قصه پروا دارد 

از غم اگرخون شد دلت جا دارد 

گویی به زاری دردی که داری   

خود را زشور عاشقی رسوا کن

کمتر شکایت از دل شیدا کن

اندیشهٔ امروزو فردا دارد

این فتنه را در دل تو بر پا کردی

یک شب ندیدمت که با دردت مدارا کردی

ابوالحسن ورزی