پژمان بختیاری

پژمان بختیاری، حسین، فرزند علی‌مراد امیرپنجه بختیاری (۱۲۷۹-۱۳۵۳ ش) مترجم، ترانه‌سرا و شاعر متخلص به «پژمان» در تهران به دنیا آمد. مادرش خانم عالمتاج، متخلص به «ژاله» زنی باسواد، اهل کتاب و از مدافعان حقوق زن در ایران و سرایندۀ غزلیاتی در این باب بود. پدر پژمان، علیمرادخان، سردار سخت‌گیر و ظالمی از ایل بختیاری بود که روی خوشی به زن و فرزند نشان نمی‌داد. حسین یک ساله بود که پدر و مادرش از هم جدا شدند و او گرفتار آزار زن پدر و برادر ناتنی شد و ۹ ساله بود که پدرش درگذشت و سردار اسعد بختیاری سرپرستی او را به عهده گرفت و کودکی تلخ و ناشادش در میان ایل و طبیعت گذشت. این امر در شعر او تأثیری بارز بر جای گذاشت. پژمان تحصیلات خود را در مدارس تهران گذراند و پس از پایان تحصیلات در مدرسۀ سن‌لویی تهران زبان فرانسه آموخت. در این مدرسه با نیما یوشیج دوست و هم‌درس بود. پس از پایان تحصیل در سن لویی، به تحصیلات قدیمه پرداخت و از محضر ادیب نیشابوری و بدیع‌الزمان فروزانفر کسب فیض کرد. در سال‌های ۱۳۰۳- ۱۳۰۴ ش سردبیر روزنامۀ فکر آزاد بود که به مدیریت احمد بهمنیار منتشر می‌شد. در ۱۳۰۴ ش به سبب آشنایی با زبان فرانسه، وارد آموزشگاه بی‌سیم کل قشون وابسته به وزارت جنگ شد و دورۀ دو سالۀ آنجا را گذراند. با پیوستن این آموزشگاه به وزارت پست و تلگراف کارمند آن وزارتخانه شد. در ۱۳۲۶ ش برای سرپرستی کارآموزان اعزامی وزارتخانه، به مدت ۵ ماه در پاریس بسر برد. سرانجام در ۱۳۳۷ ش از خدمت اداری بازنشسته شد. چندی نیز در رادیو کار می‌کرد و همکار «برنامۀ گل‌ها» و عضو «شورای شعر و ترانه» بود. حضور در «برنامۀ گل‌ها» و مطرح شدن نام پژمان از رادیو در شهرت وی تأثیر بسزایی داشت. پژمان در ۱۸ سالگی به سرودن شعر پرداخت و به مثنوی‌سرایی رغبت بیشتری داشت و از توجه اخلاقی و عاطفی به جامعه غافل نبود، اما غزلیات عاشقانه‌ای هم با مضمون یادآوری خاطره‌های خوش زندگی سروده است. آثارش در روزنامه‌ها و نشریات مختلف به چاپ رسید. او از شاعران خوش ذوق و تجددخواهی است که آثارش لطف کلام و انسجام لفظی و معنوی دارد. از آثارش می‌توان منظومه‌های سیه روز؛ زن بیچاره؛ محاکمۀ شاعر؛ خاشاک و هم‌چنین ترجمۀ کتاب‌های وفای زن؛ بنیامین کنستانت؛ پیشه؛ آپوله؛ دُزد اطفال؛ مواحل دن؛ قمار؛ هوفمان؛ گربۀ سیاه ادگار آلن‌پو را نام برد.

اثرآفرینان (۲ /۱۲۱-۱۲۲)؛ از بهار تا شیراز ( ۳۸۴-۳۸۸)؛ چهار صد شاعر برگزیدۀ پارسی‌سرای (۱۶۴-۱۶۷)