همام تبریزی

همام تبریزی، خواجه همام‌الدین تبریزی فرزند علایی (۶۳۶- ۷۱۴ ق) متخلص به «همام» از شاعران نامی پایان قرن هفتم و آغاز قرن هشتم هجری است  که در تبریز به دنیا آمد و با قطب‌الدین شیرازی هم‌درس و شاگرد خواجه نصیرطوسی بوده است. با خاندان جوینی پیوستگی تام داشته و از مقربان خاندان شمس‌الدین محمد صاحبدیوان جوینی به‌ویژه پسرش شرف‌الدین هارون بود و همواره در خانقاهی در تبریز می‌زیست. سرانجام به سال ۷۱۴ ق در همان شهر درگذشت. همام در فنون نظم به‌ویژه غزلسرایی مهارت داشته و سبک سعدی را به خوبی پیروی می‌کرده است. خود نیز لطایف سخن خویش را دریافته و گفته است: «همام را سخن دلفریب و شیرین است/ ولی چه سود که بیچاره نیست شیرازی» و در این بیت نظرش به معاصر بزرگش سعدی است. دیوان غزلیات همام نزدیک به ۵۵۰۰ بیت دارد. وی هم‌چنین منظومه‌ای موسوم به صحبت‌نامه دارد که به‌نام خواجه شرف‌الدین هارون پسر شمس‌الدین محمد صاحبدیوان جوینی سروده است. دیوان اشعارش به کوشش مؤید ثابتی در سال ۱۳۳۳ش در تهران چاپ و منتشر شده است.

فرهنگ شاعران زبان پارسی از آغاز تا امروز. (۱/ ۶۲۶- ۶۲۷).