گل‏گلاب، حسین

گل‏گلاب، حسین  فرزند میرزا مهدى‏خان مصورالملك (۱۳۴۷- ۱۳۶۳ ش) نویسنده، مترجم، موسیقیدان و استاد دانشگاه بود. وى در تهران به دنیا آمد. پدرش نقاش و عكاس دورۀ قاجار بود. تحصیلات ابتدایى را در مدرسۀ علمیه، در محضر استادانى چون عبدالعظیم قریب، میرزاابراهیم قمى مسعودى، غلامحسین رهنما و شمس‏العلماء قریب شروع كرد و دورۀ متوسطه را در دارالفنون به پایان برد. در دورۀ متوسطه، علاوه بر زبان انگلیسى و فرانسه، مقدمات زبان روسى را در كلاس اسكندرخان ماردیروسیان فراگرفت. پس از پایان دورۀ متوسطه به تدریس در مدرسۀ دارالفنون مشغول شد. از سال ۱۲۸۹ ش كه تدریس علوم طبیعى مدرسۀ دارالفنون را عهده‏دار شد تا سال ۱۳۰۷ ش دوازده جلد كتاب در رشتۀ علوم طبیعى تألیف نمود. وی زمانی‌‌که در دانشكدۀ حقوق به تحصیل پرداخت، به دریافت دانشنامۀ کارشناسی در رشتۀ‏ قضایى و علوم سیاسى در سال ۱۳۰۱ ش نایل آمد. در ۱۳۰۱ ش به دریافت لیسانس حقوق نایل آمد و در ۱۳۰۷ ش به تدریس در مدارس نظام منصوب شد. در سال ۱۳۰۷ ش تصدى كارهاى عملى گیاه‏شناسى در دانشكدۀ پزشكى به وى محول شد و از سال ۱۳۰۷ ش تا ۱۳۱۳ ش در دبیرستان نظام و دانشكدۀ پزشكى تدریس گیاه‏شناسى را بر عهده داشت. گل‌گلاب در سال ۱۳۱۴ ش كه كلاس مقدمات طب به دانشسراى عالى انتقال یافت، به معاونت دانشسراى عالى و دانشكدۀ علوم و ادبیات منصوب شد و در همین سال طبق مقررات قانون دانشگاه به دریافت درجۀ دكترى در رشتۀ علوم نایل شد و به تدریس فیزیولوژى گیاهى در دانشسراى عالى و گیاه‏شناسى در دانشكدۀ پزشكى پرداخت. در سازمان نوین دانشكده به استادى كرسى بیولوژى گیاهى و ریاست آزمایشگاه مربوطه انتخاب گردید. گل‏گلاب در سال‏هاى ۱۳۲۴ و ۱۳۲۶ ش علاوه بر تدریس به معاونت دانشكدۀ پزشكى منصوب شد و تا سال ۱۳۲۷ ش در این سمت خدمت كرد و از پس از معاونت كناره‏گیرى كرد و فقط به تشكیل فرهنگستان، به سبب تخصص در معادل‏یابى در رشته‏هاى علمى، به عضویت پیوستۀ این مؤسسه برگزیده شد و در سال ۱۳۱۵ ش سردبیرى فرهنگستان نیز به وى واگذار شد. وى داراى کارشناسی در رشتۀ قضایى و علوم سیاسى و دكترا در رشتۀ علوم بود. او به تدریس فیزیولوژى گیاهى، در دانشسراى عالى و گیاه‌شناسى، در دانشكدۀ پزشكى پرداخت و در سازمان نوین دانشكده به استادى كرسى بیولوژى گیاهى و ریاست آزمایشگاه مربوطه انتخاب شد. دكتر گل‌گلاب علاوه بر تدریس مدتى به معاونت دانشكدۀ پزشكى منصوب گردید. وى مدتى نیز سردبیر فرهنگستان بود. او در دورۀ تحصیلات متوسطه در محضر درس آقاحسنقلى، استاد تار، به فراگیرى این هنر نیز پرداخت و با مقدمات موسیقى ایران آشنا شد. سپس در مدرسۀ موسیقى كلنل علینقى وزیرى ثبت نام كرد و به تشویق وزیرى چند سرود و تصنیف به عنوان نمونه تهیه كرد كه مورد پسند قرار گرفت. وى همچنین با انجمن موسیقى ملى در زمینۀ تصنیف و سرود همكارى داشت. سرودهاى «اى ایران» و «آذربایجان» از آثار هنرى اوست. گل گلاب به نقاشى، عكاسى و شعر نیز علاقه‏مند بود. او در زمینه‏ى واژه‏یابى معادل در رشته‏هاى علمى تخصص داشت و عضو فرهنگستان ایران بود. از آثار علمى وى می‌توان تاریخ طبیعى؛ تشریح و فیزیولوژى حیوانى؛ زمین‌شناسى؛ تاریخ طبیعى، گیاه‌شناسى؛ تاریخ طبیعى، قسمت چهارم، حفظ‌الصحه؛ دربار‏ۀ نباتات ایران؛ فرهنگ گیاهان معمولى و دارویى؛ شیمى فلزات؛ جغرافیا؛ ترجمۀ مشخصات جغرافیاى طبیعى ایران را نام برد.

زندگینامۀ‏ رجال و مشاهیر (۵ /۳۳۶)؛ شرح حال رجال (۵ /۳۰۲).