گلهای جاویدان ۹۸

گلهای جاویدان برنامه شماره ۹۸

دکلمه:روشنك

به چه كار آیدت زگل طبقی

گل همین پنج روز و شش باشد

از گلستان من ببر ورقی

وین گلستان همیشه خوش باشد

سعدی( مثنوی در بحر خفیف)گلستان

یكی را از ملوك عرب حدیث مجنون و لیلی و شورش حال او بگفتند كه با كمال فضل و بلاغت سر در بیابان نهاده است و زمام اختیار از دست داده. بفرمودش تا حاضر آوردند و ملامت كردن گرفت، كه در شرف انسانی چه خلل دیدی كه خوی حیوانی گرفتی و ترك عیش آدمی گفتی؟ مجنون بنالید و گفت:

كاش کانان كه عیب من جستند

تا به جای ترنج در نظرت

رویت ای دلستان بدیدندی

بی خبر دستها بریدندی

تا حقیقت معنی بر صورت دعوی گواهی آمدی. ملك را دل بر آمد كه جمال لیلی را مطالعه كردن تا چه صورت است كه موجب چندین فتنه است. بفرمود طلب كردند در احیاء عرب بگردیدند و بدست آوردند و پیش ملك در صحن سراچه بداشتند. ملك در هیأت او نظر كرد، شخصی دید سیه فام، باریك اندام؛ در نظرش حقیر آمد به حكم آنكه كمترین خُدّام حرم او به جمال ازو پیش بودند و به زینت بیش. مجنون به فراست دریافت، گفت: ای مَلِك از دریچهٔ چشم مجنون به جمال لیلی نظر بایست كرد تا سِّر مشاهدهٔ او بر تو تجلی كند.

گفتند از زنبور بی حاصل بود

تا ترا حالی نباشد همچو ما

سوز من با دیگری نسبت مكن

با یكی در عمر خود ناخورده نیش

حال ما باشد ترا افسانه بیش

او نمك بر دست و من بر عضو ریش

ترا بر درد من رحمت نیاید

كه با او قصّهٔ گویم همه روز

رفیق من یكی همدرد باید

دو هیزم را بهم خوشتر بود سوز

پارسایی را دیدم به محبت شخصی گرفتار، نه طاقت صبر و نه یارای گفتار. چندان كه ملامت دیدی و غرامت كشیدی ترك تصابی نکردی و گفتی

كوته نكنم زدامنت دست

بعد از تو ملاذ و ملجائی نیست

ور خود بزنی به تیغ تیزم

هم در تو گریزم ار گریزم

باری ملامتش كردم و گفتم: عقل نفیست را چه شد كه نَفْس خسیس بر او غالب آمد؟ زمانی به فكرت فرو رفت و گفت:

هر كجا سلطان عشق آمد، نماند

پاك دامن چون زَید بیچاره ای

قّوّت بازوی تقوی را محل

اوفتاده تا گریبان در وَحَل

پیش ما رسم شكستن نبود عهد وفا را

قیمت عشق نداند، قدم صدق ندارد

گر مُخیر بكنندم به قیامت كه چه خواهی

الله الله تو فراموش مكن صحبت ما را

سست عهدی كه تحمل نكند بار جفا را

دوست ما را و همه نعمتِ، فردوس شما را

آواز: خاطره پروانه

قیمت عشق نداند قدم صدق ندارد

گر مخیر بكنندم به قیامت كه چه خواهی

دکلمه:روشنك

باور از مات نباشد تو در آیینه نگه کن

از سر زلف عروسان چمن دست بدارد

سر انگشت تحیر بگزد عقل به دندان

آرزو میكندم شمع صفت پیش وجودت

تا بدانی كه چه بوده ست گرفتار بلا را

بسر زلف تو گر دست رسد باد صبا را

چون تأمل كند آن صورت انگشت نما را

كه سراپای بسوزند منِ بی سر و پا را

آواز: خاطره پروانه

آرزو میكندم، شمع صفت پیش وجودت

همه را دیده به رویت نگرانست ولیكن

مهربانی زمن آموز گَرم عمر نماند

كه سراپای بسوزند منِ بی سر و پا را

خود پرستان زحقیقت نشناسند هوا را

بسر تربت سعدی بطلب مهر گیا را

دکلمه:روشنك

چشم كوته نظران بر ورق روی نگارین*

مهربانی زمن آموز و گرم عمر نماند

خط همی بیند و عارف رقم صُنع خدا را

به سر تربت سعدی بطلب آبِ بقا را ** 

* «صورت خوبان» متن صحیح است

** «مهر گیا را» متن صحیح است

آواز: غلامحسین بنان

از هر چه می رود سخن دوست خوشترست

هر گز وجود حاضر و غایب شنیده ای؟

شاهد كه در میان نبود شمع گو بمیر

ابنای روزگار به صحرا روند و باغ

شبهای بی توام شب گورست در خیال

كاش آن به خشم رفتۀ ما آشتی كنان

سعدی خیال بیهده بستی امید وصل

پیغام آشنا نفس روح پرورست

من در میان جمع و دلم جای دیگر است

چون هست اگر چراغ نباشد منور ست

صحرا و باغِ زنده دلان كوی دلبرست

ور بی تو بامداد كنم روز محشرست

باز آمدی كه دیدهٔ مشتاق بر درست

هجرت بكشت و وصل هنوزت مصورست

گوینده رادیو

این هم گلی بود جاویدان از گلزار بی همتای ادب ایران، گلی كه هرگز نمیرد، شب خوش.